Apple, planlarını veya yol haritasını önceden açıklayan bir firma değil. Yeni bir özelliği veya ürününü ya çıktığı zaman, ya da çıkmaya çok yakın öğreniyoruz. Bunlar dışındaki herşey de dedikodu veya tahmin oluyor, hatta çoğu kez klasik medyanın daha fazla haber okutabilmek için uydurduğu şeyler.
Bu yüzden Siri’nin ne zaman Türkçe olacağını bilmemize imkan yok. Fakat Apple’ın artık huyunu bildiğimiz için belki tahmin edebiliriz, daha doğrusu Siri’nin ne zaman Türkçe olacağından ziyade ne zaman olamayacağını hesaplayabiliriz
Siri Nedir?
Siri’nin ne zaman Türkçe olabileceği konusunda tahmin yürütmeden önce de isterseniz daha önce hiç duymamış olanlar için Siri’yi kısaca özetleyelim. Siri, iOS 5 ile ilk olarak iPhone 4S‘lerde kullanılmaya başlanan ve daha sonra da Apple’ın piyasaya sürdüğü tüm iPhone ve iPad’lerde de hazır yüklü gelen bir kişisel asistan özelliğidir:
“Siri, Apple’ın iOS’u için tasarlanmış bir kişisel akıllı asistan ve navigasyon programıdır. Uygulama kullanıcıların sorularını cevaplamak için doğal bir dille oluşturulmuş arayüzünü kullanır, öneriler sunar ve bir dizi istekleri daha gerçekleştirmek için web hizmetlerini kullanır. Apple’ın yazılım konusundaki iddiası şu ki: Siri, zamanla kullanıcının kişisel tercihlerine uyum sağlar, sonuçlarını kişiselleştirir ve bu performansıyla paralel olarak yakındaki restoranları tavsiye eder veya direkt yol tarifinde bulunur.”
Siri’nin temel işlevi de sesimizi ve söylediklerimizi anlayıp bunları cihazda belli komutlara ve aksiyonlara dökmektir. Örneğin Siri’den belli bir telefon numarasını aramasını, mesaj atmasını ya da istediğimiz bir uygulamayı başlatmasını isteyebiliriz. Bunları yapabilmek için de Home (Ana Ekran) tuşunda parmağımızı basılı tutmak ve Siri devreye girdikten sonra da aşağıdaki gibi istediği formatta komutlarımızı vermemiz yeterlidir. (Tabii yukarıdaki gibi Ayarlar -> Genel -> Siri menüsündeki Siri seçeneği açık olmalı.)
Fakat şu an ülkemiz kullanıcıları için sorun şudur ki “Ayarlar -> Genel -> Siri -> Dil” menüsü altında Türkçe seçeneği bulunmadığı için Siri bizim Türkçe olarak söylediklerimizi ve komutlarımızı anlayamıyor. Bu nedenle de cihazında Siri’yi Türkçe olarak kullanmak isteyenler sabırsızlıkla ne zaman Türkçe olacağını soruyor.
Apple neredeyse her şeyi Türkçe yaptı. Fakat halen Siri’de bir gelişme yok. Çok mu zor bu iş?
İlk iPhone modeli piyasaya sürüldüğünde menüleri Türkçe değildi, sonradan Türkçe oldu. Bilgisayarımıza kurduğumuz iTunes başlarda Türkçe değildi ama sonradan Türkçe oldu. Apple’ın başlarda bir Türkçe web sitesi bile yoktu sonradan http://www.apple.com/tr adresinde Türkçe bir site yayına girdi, hatta destek sayfalarına bile Türkçe desteği geldi.
Fakat bu Türkçeleştirme işlemlerinin çoğu tercüme kategorisinde işler. Yani birileri önlerindeki İngilizce metinleri okuyup sonra da Türkçe’ye çevirip yayınlıyor. Siri’nin altındaki teknoloji ise konuşulanları gerçek zamanlı tanıma ve daha sonra yazıya/komuta çevirme üzerine kurulu. Hem de farklı şivelerdeki konuşmaları anlayıp doğru bir şekilde çevirmesi gerekiyor.
Bu yüzden Siri’nin Dil ayarlarında bile tek bir ingilizce yok Amerika’da, İngiltere’de, Avustralya’da veya Kanada’da konuşulan şiveler farklı olduğu için. Kaldı ki Amerika’da farklı şiveler kullanan kullanıcılar bile Siri’nin dediklerini tam anlayamadıklarından şikayetçiler. (Dilerseniz kendi şivenizle Siri’ye ingilizce birşeyler söyleyin bakalım kolayca anlayacak mı )
Hatta Siri Türkçe desteklemeye başladığında ülkemizde de çok fazla şikayet geleceğinden eminim bu şive mevzusu nedeniyle.
Amma abarttınız bu Türkçe tanıma işini. Türkçe için bu teknoloji var zaten. Apple Amerika’yı baştan mı keşfediyor?
Evet haklısınız var. Hatta geçtiğimiz sene “Dragon Dictation” isimli ücretsiz bir uygulamayı tanıtmıştık Türkçe söylediklerimizi yazıya çeviren. Çok düzgün ve tane tane konuşursanız Dragon Dictation düzgünce (%90′a yakın) söylediklerinizi yazıya çevirebiliyor. Fakat hızlı konuşursanız ya da biraz şive yaparsanız o zaman düzgün çevirme oranı %50′lere iniyor ya da bazen ne dediğiniz hiç anlamıyor.
Dragon Dictation uygulamasının Türkçe dil desteği mevcut.
Fakat yine de hiç yoktan iyidir. Bu durumda “Apple neden böyle hazır bir teknoloji kullanmıyor ?” diye sorabilirisiniz. Aslında kullanıyor çünkü Dragon Dictation uygulamasının geliştiricisi Nuance Communications‘ın Siri’ye arkaplanda destek veren firma olduğu biliniyor/söyleniyor, hiç bir zaman resmi olarak açıklanmasa da. Fakat Apple, Nuance’ın mevcut Türkçe desteğinden ne kadar memnun, ya da hazır görüyor bilemiyoruz.
Zaten Siri de sadece sesi tanıyıp yazıya veya komuta çevirme teknolojisinden ibaret değil.
Daha ne olsun Siri’de ? Türkçeyi tanıması yetmiyor mu?
Hayır yetmiyor. Çünkü ülkemizi de tanıması gerekiyor. Çünkü Siri sadece mesaj atmaktan ya da konuşmayı yazıya çevirmekten ibaret değil. Örneğin çevremizdeki restoranlar, sinemalar, spor müsabakalarının sonuçları gibi yerel sonuçları da gösteriyor Siri, seçtiğimiz dil/ülkeye göre. Örneğin Dil “İngilizce(Birleşik Krallık)” seçiliyken futbol ile ilgili “Did Manchester United win?” gibi bir soru sorduğumuzda, İngiltere liginden sonuçlar ekranda gösteriliyor aşağıdaki gibi.
Spor’la ilgili sonuçlar da Yahoo‘dan alınıyor aynı hava durumunda olduğu gibi. Yani Apple her ülke için ayrı ayrı entegrasyonla uğraşmamak için her konuyla ilgili sadece bir servis sağlayıcı ile anlaşıyor ve bu servis sağlayıcısında ne varsa sadece onu kullanıyor.
Örneğin Siri ülkemizde devreye girse, mevcut haliyle Spor ile ilgili bizim liglerden hiç bir sonuç gösteremeyecek. Çünkü Yahoo’nun spor servisinde/uygulamasında ülkemiz ile ilgili hiç bir veri bulunmuyor. Bunu kontrol için de dilerseniz aşağıdaki ekran görüntüsündeki Yahoo Sports! uygulamasını cihazınıza indirip bir bakın. Amerika ve Avrupa’ya ait epey bir lig var ama ülkemize ait hiç birşey yok.
Yahoo Sports! Uygulamasında ülkemiz ait herhangi bir lig yer almıyor.
Elbette Siri Türkçe olduğunda belki Yahoo ülkemiz liglerini dahil edebilir. Fakat entegrasyon zor veya pahalı ise Yahoo da böyle bir hizmet vermeyebilir. Dolayısla Siri Türkçe olursa tüm hizmetleri yine de tam çalışmayabilir. Zaten sırf bu yüzden Apple Siri’de verdiği hizmetler için aşağıdaki gibi bir liste hazırlamış ve hangi özelliğin hangi ülkede desteklendiğini paylaşmış. Aşağıdaki her bir özelliğin üzerine tıklarsanız desteklendiği ülkeleri görebilirsiniz.
* Spor
* Twitter Entegrasyonu
* Facebook Entegrasyonu
* Yerel Arama
* Yol Tarifleri
* Restaurant Bilgileri
* Restaurant Değerlendirmeleri
* Restaurant Rezervasyonları
* Film Bilgisi
* Film İncelemeleri
* Film Gösterimleri
Bu arada Apple Siri’de ve Harita uygulamasında mekanlar konusunda da Yelp‘ten hizmet alıyor. Yelp geçtiğimiz sene ülkemizde de hizmet vermeye başladığı için, Siri’de ingilizce “restaurants” diye sorgu yaptığımda aşağıdaki gibi en yakın restoranları gösteriyor.
Fakat Yelp‘in veritabanı o kadar yetersiz ki çoğu popüler mekan, arama sonuçlarında gelmiyor. Hele ki sinemalar aratmayan kalkarsanız. Örneğin Ataşehir’de iken bana en yakın sinema olarak 28km. uzaktaki bir sinemayı gösterdi. Zaten benzer durum Apple’ın kendi Haritasında da mevcut. Ayrıca Yelp uygulamasında mekan arattığınızda da gelen sonuçların yetersizliği hemen farkediliyor.
Tamam da Siri ne zaman Türkçe olacak ? Bir tahmininiz yok mu?
Apple’ın Siri’yi ne zaman Türkçe yapacağı ile ilgili bir tahminim var. Çünkü hep birlikte 6 senedir yakından takip ettiğimiz için Apple’ın artık işleri nasıl sıraya koyduğunu ve hangi mantıkla çalıştığını öğrendik. Bundan 2-3 sene önce de ne zaman iTunes Store (şarkı ve filmler için) açılacak, ne zaman Online Store açılacak diye sorup duruyorduk ve Apple yavaş yavaş hepsini açmaya başladı.
Apple’ın merkezi bir yapısı var. Her ülkedeki birimleri parallel olarak biribirinden bağımsız bir şekilde işleri halletmiyor. İşlerin çoğu merkezi bir şekilde ve sırayla/yavaş yavaş hallediliyor aynı piyasaya çıkardığı ürünleri gibi. Nasıl çok popüler olduğunu görmesine rağmen büyük ekranlı iPhone’ları piyasaya hemen sürmüyorsa, diğer işlerini de sırayla, çok önceden yaptığı plan dahilinde yürütüyor.
Siri toplam 8 dili destekliyor. (Mandarin ve Kantonca’yı Çince olarak tek dilden saydım) Siri ilk çıktığında ise sadece İngilizce, Almanca ve Fransızca’yı destekliyordu. Sonra da iPhone’un en çok satıldığı ülkeler ve ilgili dilin dünyada konuşulma potansiyeli baz alınarak Siri’ye yeni diller eklendi.
Bence Apple şu an Türkçe’den önce, dünyadaki daha popüler diller için Siri çalışmalarını yoğunlaştırmış durumda. Apple’ın aynı anda birçok iş yapmadığını, sadece bir işe odaklandığını bildiğim için de Türkçe Siri’den önce Portekizce veya Rusça Siri’yi görmeyi bekliyorum. Çünkü aşağıdaki tabloda yer alan Dil Sıralamasında da görebileceğiniz üzere Türkçe’den çok daha popüler diller mevcut. Tabii bir dilin çok konuşuluyor olması tek başına yeterli değil Urduca’da (Hindistan) olduğu gibi. O ülkedeki iPhone satışlarının yani müşteri potansiyelinin de yüksek olması lazım.
